Autor: prof. dr hab. Miłosz Czuba
Trening w warunkach hipoksji stosowany jest od wielu lat przez zawodników różnych dyscyplin w celu zwiększenia możliwości wysiłkowych i poprawy wyników sportowych. Czy hipoksja może być korzystna także w e-sporcie? Choć to rozwiązanie innowacyjne, istnieje szereg adaptacji, które można osiągnąć dzięki zastosowaniu hipoksji, a które przełożą się na poprawę wyników w turniejach e-sportowych.
Ekspozycja na hipoksję wpływa na poprawę wydolności fizycznej i wytrzymałości
Jak wskazują badania, elitarni e-sportowcy uważają, że włączenie ćwiczeń fizycznych do programu treningowego ma pozytywny wpływ na ich wyniki w e-sporcie. Wykorzystanie warunków symulowanej wysokości może te korzyści zwiększyć i podnieść możliwości zawodników e-sportu na jeszcze wyższy poziom.
Podczas turniejów e-sportowych zawodnicy muszą radzić sobie z długimi, wyczerpującymi sesjami gry. Dlatego jednym z czynników warunkujących poprawę wyników w e-sporcie jest wzrost wytrzymałości tlenowej organizmu. Poprawa wytrzymałości pozwala zapobiec zbyt szybkiemu zmęczeniu podczas turnieju, dzięki czemu zawodnik jest w stanie utrzymać wysoką wydajności gry przez długi czas, a także szybciej zregenerować się po zakończeniu poszczególnych rozgrywek.
W treningu zawodników e-sportu powinny zostać uwzględnione sesje ukierunkowane na poprawę wydolności tlenowej. Wielokrotnie dowiedziono, że dzięki wykorzystaniu hipoksji, możliwe jest osiągnięcie lepszych efektów w tym zakresie niż podczas standardowego treningu w warunkach normalnej dostępności tlenu. W przypadku zawodników e-sportu, najkorzystniejszą metodą dla poprawy wytrzymałości będzie procedura Live High Train Low (LHTL), która zakłada pobyt w warunkach hipoksji przez 10-12h/dobę (godziny wieczorne + sen) przez okres kilku tygodni. Dzięki długotrwałej ekspozycji na hipoksję dojdzie do pobudzenia tempa erytropoezy, co skutkować będzie wzrostem liczby czerwonych krwinek i całkowitej masy hemoglobiny, a w efekcie, zwiększeniem zdolności przenoszenia tlenu przez krew. Osiągnięcie tej adaptacji pozwoli na wzrost wydolności fizycznej i wytrzymałości e-sportowców.
Poprawa wydolności fizycznej będzie korzystna nie tylko z punktu widzenia wydajności zawodników w trakcie samego turnieju, ale także ich samopoczucia i zdrowia podczas długich podróży na zawody. Podróże samolotem, zmiana stref czasowych czy wysoka temperatura otoczenia wpływają niekorzystnie na możliwości fizyczne i psychiczne graczy. Należy pamiętać, że w kabinie samolotu panują warunki odpowiadające wysokości blisko 2000 m n.p.m. Dzięki wcześniejszej ekspozycji na symulowaną wysokość, zawodnik będzie już zaadaptowany do takiej wysokości i nie będzie odczuwał jej negatywnych skutków. Ponadto wysoki poziom wydolności fizycznej, który gracz osiągnie po zastosowaniu procedury LH-TL, przyczyni się do złagodzenia objawów jet lag, a także zwiększy jego zdolności termoregulacyjne, co ułatwi aklimatyzację do wysokich temperatur. Dlatego, dzięki wykorzystaniu hipoksji, zawodnicy e-sportu będą w stanie lepiej znosić długotrwałe podróże i zmieniające się warunki środowiskowe i w lepszej kondycji psychofizycznej przystąpią do turnieju.
Trening realizowany w warunkach hipoksji może zwiększyć sprawność motoryczną i poprawić funkcje poznawcze e-sportowców
Sportowcy różnych dyscyplin, zarówno wytrzymałościowych, jak i szybkościowo-siłowych odnoszą korzyści z realizacji treningu w środowisku hipoksycznym. Dzieje się tak na skutek pobudzenia przez hipoksję szeregu mechanizmów adaptacyjnych, w tym zwiększenia gęstości mitochondriów, wzrostu sieci naczyń krwionośnych, poprawy zdolności buforowych krwi i tkanki mięśniowej, zwiększenia aktywności enzymów glikolitycznych oraz zmniejszenia kosztu energetycznego wysiłku.
Również w e-sporcie możliwe jest wykorzystanie treningu w hipoksji – procedury IHT (Intermittent Hypoxic Training) w celu poprawy sprawności motorycznej graczy. Aby osiągnąć zakładane rezultaty należy kilka razy w tygodniu realizować e-sportowe sesje treningowe w warunkach hipoksji. Taki trening może wpłynąć między innymi na wzrost wytrzymałości małych grup mięśniowych zaangażowanych podczas obsługi kontrolerów gier i przyczynić się do zmniejszenia zmęczenia mięśni i poprawy sprawności motorycznej w trakcie długich rozgrywek turniejowych.
Kluczowymi zdolnościami dla osiągania sukcesów w e-sporcie jest krótki czas reakcji i trafność podejmowanych decyzji podczas gry, a także wysoka sprawność funkcji poznawczych, takich jak koncentracja uwagi, pamięć, zdolność szybkiego uczenia się oraz sprawnego przetwarzania danych. Nagła ekspozycja na hipoksję pogarsza powyższe zdolności. Jednak zastosowanie treningu w warunkach hipoksji, poprzez wprowadzenie „bodźca zakłócającego”, będzie przyczyniało się do wystąpienia adaptacji i poprawienia tych funkcji w warunkach standardowych, co przełoży się na osiąganie lepszych wyników w trakcie zawodów.
Podsumowanie:
Wykorzystanie zjawiska hipoksji w przygotowaniu motorycznym zawodników e-sportu jest rozwiązaniem innowacyjnym na skalę światową. Korzyści jakie może przynieść ekspozycja na hipoksję obejmują:
- Poprawę wydolności fizycznej i wytrzymałości zawodników, co przekłada się na utrzymanie wysokiej wydajności gry przez długi czas, przyspieszenie tempa regeneracji w trakcie rozgrywek oraz poprawę samopoczucia podczas podróży na turnieje,
- Wzrost sprawności motorycznej zawodników, w tym wytrzymałości mięśni zaangażowanych w obsługę kontrolerów, co przyczynia się do redukcji zmęczenia w trakcie gry,
- Skrócenie czasu reakcji i zwiększenie trafności podejmowanych decyzji podczas gry,
- Poprawę funkcji poznawczych, takich jak pamięć, koncentracja uwagi czy zdolność do przetwarzania informacji, co niewątpliwie pomoże w osiągnięciu wyższego poziomu w grze.
W warunkach hipoksji można trenować oraz spać w Polsce! W Warszawie pierwsze centrum hipoksji o nazwie AirZone powstało w 2020 roku, a już niebawem pojawi się w podwarszawskim Zamieniu. Dla e-sportowców będzie dostępny również pokój gamingowy z możliwością hipoksji wyposażony w komputery marki ACTINA.
Źródła:
- Brugniaux JV, Schmitt L, Robach P, Nicolet G, Fouillot JP, Moutereau S, Lasne F, Pialoux V, Saas P, Chorvot MC, Cornolo J, Olsen NV, Richalet JP. Eighteen days of „living high, training low” stimulate erythropoiesis and enhance aerobic performance in elite middle-distance runners. J Appl Physiol (1985). 2006 Jan;100(1):203-11. doi: 10.1152/japplphysiol.00808.2005.
- Czuba M, Wilk R, Karpiński J, Chalimoniuk M, Zajac A, Langfort J. Intermittent hypoxic training improves anaerobic performance in competitive swimmers when implemented into a direct competition mesocycle. PLoS One. 2017 Aug 1;12(8):e0180380. doi: 10.1371/journal.pone.0180380.
- Gore CJ, Clark SA, Saunders PU. Nonhematological mechanisms of improved sea-level performance after hypoxic exposure. Med Sci Sports Exerc. 2007 Sep;39(9):1600-9. doi: 10.1249/mss.0b013e3180de49d3.
- Kari T and Veli-Matti K. „Do e-athletes move?: a study on training and physical exercise in elite e-sports.” International Journal of Gaming and Computer-Mediated Simulations (IJGCMS) 8.4 (2016): 53-66.
- Ketelhut S, Martin-Niedecken AL, Zimmermann P, Nigg CR. Physical Activity and Health Promotion in Esports and Gaming-Discussing Unique Opportunities for an Unprecedented Cultural Phenomenon. Front Sports Act Living. 2021 Sep 16;3:693700. doi: 10.3389/fspor.2021.693700.
- Millet GP, Roels B, Schmitt L, Woorons X, Richalet JP. Combining hypoxic methods for peak performance. Sports Med. 2010 Jan 1;40(1):1-25. doi: 10.2165/11317920-000000000-00000.
- Nagorsky E, Wiemeyer J. The structure of performance and training in esports. PLoS One. 2020 Aug 25;15(8):e0237584. doi: 10.1371/journal.pone.0237584.
- Piotrowicz Z, Chalimoniuk M, Płoszczyca K, Czuba M, Langfort J. Exercise-Induced Elevated BDNF Level Does Not Prevent Cognitive Impairment Due to Acute Exposure to Moderate Hypoxia in Well-Trained Athletes. Int J Mol Sci. 2020 Aug 4;21(15):5569. doi: 10.3390/ijms21155569.
- Płoszczyca K, Langfort J, Czuba M. The Effects of Altitude Training on Erythropoietic Response and Hematological Variables in Adult Athletes: A Narrative Review. Front Physiol. 2018 Apr 11;9:375. doi: 10.3389/fphys.2018.00375.
- Taylor L, Watkins SL, Marshall H, Dascombe BJ, Foster J. The Impact of Different Environmental Conditions on Cognitive Function: A Focused Review. Front Physiol. 2016 Jan 6;6:372. doi: 10.3389/fphys.2015.00372.
- Toth AJ, Ramsbottom N, Kowal M, Campbell MJ. Converging Evidence Supporting the Cognitive Link between Exercis
